
Thị trường bước vào tháng 9 với nhiều tín hiệu trái chiều. Mức tăng trưởng việc làm đang chậm lại, tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ, còn đường cong lợi suất thì vẫn giữ duy trì mức nghịch đảo sâu. Lịch sử cho chúng ta biết, đây chính là những dấu hiệu điển hình cho thấy nền kinh tế đang ở giai đoạn sau cuối của một chu kỳ kinh tế.
Tuy nhiên, điều thú vị là giả thuyết bên trên sẽ không đồng nghĩa với việc diễn ra một đợt bán tháo vào ngay lúc này.
Trên thực tế, lịch sử cho thấy chúng ta có thể kỳ vọng vào một đợt phục hồi mạnh mẽ cuối cùng ở cổ phiếu và các chỉ số trước khi giai đoạn e ngại rủi ro chính thức bắt đầu. Câu hỏi nên được đặt ra lúc bấy giờ là: Liệu Cực Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có đang quá chậm trễ trong việc hành động?
Dữ Liệu Việc Làm Yếu: Liệu Chúng Ta Đã Rơi Vào Giai Đoạn Suy Thoái?
Dữ liệu bảng lương mới nhất từ BLS (Cục Thống kê Lao động Mỹ) cho thấy chỉ có 48% ngành nghề gia tăng nhân sự trong 6 tháng vừa qua – mức thấp nhất kể từ thời kỳ đại dịch. Điều này cần được quan tâm bởi lẽ, trong lịch sử, khi mức tăng trưởng việc làm xuống dưới 50%, nền kinh tế thường đã rơi vào suy thoái hoặc sắp bước vào giai đoạn đó.

Đồng thời, tỷ lệ thất nghiệp cũng đã tăng 0.9% so với mức thấp nhất của chu kỳ. Quay trở lại năm 1945, mỗi lần mà tỷ lệ thất nghiệp nằm trong khoảng kể trên, thì suy thoái sẽ nhanh chóng diễn ra ngay sau đó.
Điều này có nghĩa là, suy thoái sẽ không lập tức bùng phát ngay ngày mai, nhưng những dấu hiệu sẽ tạo ra một bối cảnh quen thuộc: thị trường lao động đang mấy dần đà phát triển, người tiêu dùng trở nên thận trọng hơn và Fed thì đang phải đối mặt với một quyết định hết sức khó khăn.
Tình Thế “Tiến Thoái Lưỡng Nan” Của Fed: Liệu Có Quá Muộn Để Giảm Lãi Suất?
Fed đang chuẩn bị bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất sau một trong những đợt thắt chặt tiền tệ mạnh mẽ nhất lịch sử. Tuy nhiên, trong những lần trước đó, khi Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất, thì mọi thứ đã trở nên quá muộn màng để tránh được một đợt suy thoái.

Biểu đồ dữ liệu kinh tế của Fed (FRED) về các chu kỳ lãi suất trước đó cho ta thấy:
- Năm 2001, Fed cắt giảm mạnh lãi suất nhưng cuộc khủng hoảng dot-com vẫn xảy ra.
- Năm 2007, việc cắt giảm lãi suất diễn ra nhanh chóng nhưng khủng hoảng tài chính toàn cầu vẫn là điều mà thị trường không thể tránh khỏi.
- Cả hai trường hợp đều chứng kiến cổ phiếu ban đầu tăng mạnh, sau đó sụp đổ chỉ trong vài tháng kế tiếp.
Việc Fed cắt giảm lãi suất trong tháng 9 có thể sẽ kích hoạt một đợt “liều lĩnh” trước rủi ro trong ngắn hạn – khi nhà giao dịch định giá được khoản tiền vay rẻ hơn và mức thanh khoản tăng. Tuy nhiên, nếu dữ liệu việc làm tiếp tục suy yếu và lợi nhuận doanh nghiệp không đạt như kỳ vọng, thì tín hiệu suy thoái sẽ thể hiện ngày càng rõ rệt.
Khẩu Vị Rủi Ro Tăng Trước Khi Giảm: Tại Sao Cổ Phiếu Vẫn Có Thể Tăng
Điều thú vị là theo lịch sử, trong giai đoạn đầu Fed nới lỏng lãi suất, thị trường cổ phiếu thường bứt phá mạnh mẽ trước khi suy thoái diễn ra.
Lý do là bởi, thị trường thường đón đầu trước các dòng thanh khoản:
- Lãi suất thấp hơn khiến chi phí vay giảm.
- Các ngành nhạy cảm với tăng trưởng như công nghệ, cổ phiếu vốn hóa nhỏ và cổ phiếu rủi ro thường bứt phá.
- Dòng vốn tổ chức đổ vào, đẩy mức định giá lên cao dù yếu tố nền tảng đang diễn biến tệ hơn.
Đợt “phục hồi tạm thời” này có thể sẽ rất mạnh và diễn ra nhanh chóng, tương tự như giai đoạn cuối năm 2007 hoặc đầu năm 2019. Tuy nhiên, tính bền vững của xu hướng này phụ thuộc vào tốc độ ổn định của mức tăng trưởng kinh tế.
Cảnh Báo Từ Đường Cong Lợi Suất
Một trong những chỉ báo suy thoái đáng tin cậy nhất là đường cong lợi suất kỳ hạn 10 năm trừ 2 năm – hiện đang bị đảo nghịch trong hơn hai năm qua. Lịch sử đã chỉ ra rằng, thời gian đảo nghịch càng dài thì cuộc suy thoái sau đó càng để lại dấu ấn mạnh mẽ.

Biểu đồ trên đã cho ta thấy một mô hình nhất quán:
- Đầu những năm 1990: Đảo nghịch → Tăng trưởng chậm lại.
- Năm 2000: Đảo nghịch → Bong bóng dot-com vỡ.
- Năm 2007: Đảo nghịch → Khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Hiện nay, chúng ta đang phải trải qua một trong những chuỗi đảo nghịch dài nhất trong lịch sử. Điều này đồng nghĩa với việc, sự lạc quan hiện tại của thị trường có thể sẽ đối kháng mạnh mẽ với thực tế vĩ mô trong thời gian tới.
Bức Tranh Toàn Cảnh: Liệu Fed Có Bỏ Lỡ Cơ Hội Hành Động?
Câu hỏi mà nhiều nhà giao dịch đang đặt ra lúc này là: Liệu hiện tại có phải là thời điểm quá muộn màng cho Fed hành động?
- Nếu cắt giảm quá sớm, lạm phát có thể bùng phát trở lại và Fed sẽ mất đi uy tín.
- Nếu cắt giảm quá muộn, nền kinh tế có thể đã trượt vào giai đoạn co lại.
Tình trạng “tiến thoái lưỡng nan” vào cuối chu kỳ này thường tạo ra những tín hiệu thị trường trái chiều, các đợt tăng mạnh ở cổ phiếu dù dữ liệu cơ bản đã “phơi bày” sự yếu kém kinh tế. Và đó chính xác là bối cảnh mà chúng ta đang chứng kiến hiện tại.
Những Điều Cần Lưu Ý Cho Nhà Giao Dịch
Thông điệp rõ ràng dành cho nhà giao dịch lúc này là: Các đợt “liều lĩnh” trước rủi ro trong ngắn hạn vẫn có thể xảy ra ngay cả khi tín hiệu suy thoái đang xuất hiện ngày càng dày đặc.
Sự suy yếu của dữ liệu việc làm, tình trạng đảo ngược của đường cong lợi suất và sự gia tăng về tỷ lệ thất nghiệp cho thấy mọi thứ đã quá trễ để Fed hành động. Tại thời điểm này, nhà giao dịch cần lưu ý về khả năng xuất hiện suy thoái trong thời gian tới.
Tuy nhiên, thị trường vốn không di chuyển theo một đường thẳng dễ đoán định. Trước khi giai đoạn e ngại rủi ro thật sự bắt đầu, thì cổ phiếu và các chỉ số vẫn có thể tăng khi nhà đầu tư đón đầu trước khả năng cắt giảm lãi suất. Bởi lẽ đó, đừng quên tiếp tục theo dõi các vị thế giao dịch, dòng tiền thanh khoản và các tín hiệu từ Fed để đón “sóng” đúng thời điểm trong những tháng tiếp theo.
Tuyên Bố Rủi Ro
Giao dịch chứng khoán, hợp đồng tương lai, hợp đồng chênh lệch (CFDs) và các sản phẩm tài chính khác mang theo rủi ro cao do sự biến động nhanh chóng và khó lường về giá trị và giá cả của các công cụ tài chính này. Sự khó lường này bắt nguồn từ những biến động bất lợi và không thể dự đoán được của thị trường, các sự kiện địa chính trị, công bố dữ liệu kinh tế và các tình huống bất ngờ khác. Bạn có thể chịu tổn thất đáng kể, bao gồm cả những khoản thua lỗ vượt quá số vốn đầu tư ban đầu trong một khoảng thời gian ngắn.
Bạn được khuyên nên hiểu đầy đủ bản chất và các rủi ro vốn có của việc giao dịch với từng loại công cụ tài chính trước khi bắt đầu giao dịch hoặc tham gia bất kỳ giao dịch nào với chúng tôi. Khi bạn tham gia giao dịch với chúng tôi, bạn xác nhận rằng bạn nhận thức và chấp nhận các rủi ro này. Bạn nên tự nghiên cứu và tham khảo ý kiến của cố vấn tài chính độc lập có trình độ hoặc chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính, giao dịch hoặc đầu tư nào.
Tuyên Bố Miễn Trừ Trách Nhiệm
Thông tin được hiển thị trong blog này chỉ mang tính chất tham khảo chung và không nên được coi là lời khuyên tài chính, đầu tư, pháp lý, thuế hoặc bất kỳ hình thức tư vấn chuyên nghiệp, khuyến nghị, đề nghị hoặc lời mời mua hoặc bán bất kỳ công cụ tài chính nào. Nội dung ở đây, bao gồm nhưng không giới hạn ở dữ liệu, phân tích và bình luận thị trường, được trình bày dựa trên hồ sơ nội bộ và/hoặc thông tin công khai và có thể thay đổi hoặc sửa đổi vào bất kỳ lúc nào mà không cần thông báo trước và không xem xét các mục tiêu đầu tư hoặc tình hình tài chính cụ thể của bất kỳ người nhận nào. Hiệu quả đầu tư trong quá khứ không phải là chỉ báo cho hiệu quả trong tương lai và D Prime cùng các công ty liên kết không đảm bảo rằng bất kỳ quan điểm, dự báo hay dự đoán nào sẽ trở thành hiện thực. D Prime và các đơn vị liên kết không đưa ra bất kỳ tuyên bố hay đảm bảo nào về độ chính xác hoặc đầy đủ của thông tin này và từ chối mọi trách nhiệm liên quan đến bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại trực tiếp, gián tiếp, ngẫu nhiên, hệ quả hoặc bất kỳ thiệt hại nào phát sinh từ việc sử dụng hoặc tin cậy bất kỳ thông tin nào có trong blog này. Bạn nên tự nghiên cứu và tham khảo ý kiến của cố vấn tài chính độc lập có trình độ hoặc chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính, giao dịch hoặc đầu tư nào.